Internet als exponent van de democratie

De tijd dat persbedrijven nieuwsberichten monopoliseerden, ligt reeds geruime tijd achter ons. Nieuwe spelers zoals radio en televisie hebben er immers voor gezorgd dat de consument zich op de markt kan begeven met een zeker comfort aan selectie: diverse kanalen en bronnen kunnen aangeboord worden om de behoefte aan nieuwsvoorziening tegemoet te komen. De opkomst van internet was een nieuwe stap in die burgerlijke vrijheid van nieuwsselectie en –publicatie. De wereld is meer dan ooit een dorp geworden.

Nieuwsfeiten grossieren tegenwoordig in toegankelijkheid: ze zijn overal en van iedereen. In deze context krijgen online journalisten een nieuwe rol toebedeeld: webredacteurs worden informatiebemiddelaars. In die rol kunnen zij opnieuw nuttig zijn voor burgers die in een online samenleving actief willen deelnemen aan het democratisch proces. Nergens meer dan in die virtuele gemeenschap beheerst het volk informatie.

De nieuwe werkelijkheid komt hard aan voor ‘traditionele’ media. Zij zijn niet meer de belangrijkste brengers van amusement of reclame. Het virtuele beest dat in menig mens los is gebroken, heeft er zelf voor gezorgd dat de sociale functie van oude media wordt overgenomen door ontmoetingssites waar de burger een tweede, denkbeeldig, leven leidt. Krantenadvertenties en landelijke debatingclubs maken geleidelijk plaats voor elektronische communes.

Andere nieuwsrol

Een van de voornaamste voordelen die internet als nieuwsmedium inhoudt, is permanente actualiteit. Het is niet gebonden aan tijd- of ruimtebarrières en kan zo op elk moment van de dag nieuws aanbieden die meteen beschikbaar is. Daarnaast worden nieuwsberichten op het web doorgaans omkaderd door beeld en geluid waardoor bestaande radio- en tv-omroepen hun unieke karakter hebben moeten inleveren. Ondanks het gegeven dat internet in vergelijking met de originele media nog steeds inferieure kwaliteit aanbiedt, hebben radio en televisie hun dwingende karakter verloren en een andere, in vele gevallen secundaire, nieuwsrol (gericht op entertainment) meegekregen.

Ook de krantenindustrie moet buigen voor de veelzijdigheid van het wereldwijde web. Jongere generaties groeien op in een wereld waar ‘nieuws’ steeds minder van een papieren drager wordt gelezen. Diverse krantenbedrijven hebben op deze evolutie gereageerd met het aanbieden van hun product via een website, waarmee de oude ambachtelijke journalistiek definitief verloochend lijkt.

E-democracy

Ondanks de alomtegenwoordigheid van internet en online journalistiek blijft het romantische beeld van traditionele media overeind. Ze hebben aan uniciteit ingeboet, maar blijven deel uitmaken van het leven van de burger. Eén van de redenen waardoor die burger aangezet wordt tot een intense beleving op het internet, is de mogelijkheid om zelf journalist te spelen. Via allerhande platformen en weblogs kan de consument zich verplaatsen in de rol van nieuwsbrenger. Burgers lijken gemakkelijker sociaal engagement aan te gaan als ze zich kunnen schuilen achter een anoniem scherm. Vooral als zij zich kunnen inzetten voor verkiezingen en gerichte acties op sociaal-maatschappelijk terrein blijken burgers de e-democracy te omhelzen. Journalistiek en burgerschap kunnen in het internettijdperk op vruchtbare wijze bij elkaar komen.

(gebruikte bron: rug.nl)

Jonas Debaveye